gryzki, zwany też psotnik zakamarnik

Nie każdy zna, gdyż tylko nieliczne gryzki przystosowały się do warunków naszych mieszkań, magazynów i przechowalni środków spożywczych

Zboże i produkty jego przemiału są bardzo często porażane przez te drobne i prymitywne owady. Obecność gryzków w pomieszczeniach magazynowych zawsze świadczy o złym ich stanie sanitarnym. Gryzki występują też w wilgotnych i starych książkach w bibliotekach, stąd ich angielska nazwa book louse  (wesz książkowa). Częste są w wilgotnych i nieogrzewanych piwnicach, na strychach i w spiżarniach, w nowo wybudowanych domach, gdzie pokarmem ich są różne grzyby pleśniowe. W pomieszczeniach mieszkalnych i gospodarskich może występować do 50 gatunków gryzków. Ze względu na drobne rozmiary ciała mogą być mylone z rozkruszkami, które występują w podobnych środowiskach.

Gryzki zauważyć można łatwo, ale szczegóły budowy ciała można zobaczyć tylko pod szkłem powiększającym. Są owadami o bardzo zróżnicowanym wyglądzie. Ciało ich jest miękkie, blado szare, żółtobiałe lub ciemnobrązowe. Mają stosunkowo dużą głowę z długimi czułkami i ze słabo rozwiniętymi, wypukłymi oczami. Ich aparat gębowy jest typu gryzącego. Tułów gryzków jest stosunkowo krótki, natomiast odwłok ich jest pokaźny. Gryzki są blisko spokrewnione z termitami, ale wyglądem chyba bardziej przypominają wszoły i wszy, które są pasożytami ptaków i ssaków.

Wśród gryzków są gatunki uskrzydlone dwoma parami delikatnych skrzydeł i formy bezskrzydłe, u których skrzydła zostały zredukowane do niewielkich łusek lub wyrostków. Skrzydła są z nielicznymi żyłkami, a u gatunków, które fruwają, łączą się w czasie lotu w jedną płaszczyznę.

Większość gatunków rozmnaża się partenogenetycznie, a więc bez udziału samców. Z niezapłodnionych jaj rozwijają się żeńskie osobniki potomne. U tych gatunków gryzków samce nie istnieją (widocznie okazały się im niepotrzebne). U innych gryzków znajdywane są pojedyncze osobniki męskie wśród licznych samic, ale są też gatunki gryzków, u których jest tyle samic, ile samców.

Samice składają po 100-200 jaj, które przyklejają do podłoża i maskują resztkami pokarmu. Rozwój jaj do osobników dorosłych trwa latem do 3 tygodni. Młode larwy przypominają budową i wyglądem dorosłe, lecz są mniejsze, jaśniej ubarwione i niedorozwinięte płciowo. Przechodzą rozwój z przeobrażeniem niezupełnym i zwykle posiadają 6 stadiów larwalnych (tylko u Psyllipsocus  jest 5 stadiów, a u Liposcelidae  są 4 stadia larwalne).

Najpospolitszy u nas jest psotnik ( Liposcelis bostrychophilus ), psotnik lalotek ( Lachesilla pedicularia ) i zakamarnik pulsorz ( Trogium pulsatorium ).

Psotnik  ( Liposcelis bostrychophilus ) jest drobnym owadem (około 1 mm długości) o miękkim, zaokrąglonym ciele barwy jasnobrązowej. Pochodzi prawdopodobnie z Afryki, ale obecnie jest szeroko rozwleczony po świecie i jest znajdowany w magazynach zbóż, w laboratoryjnych kulturach grzybowych, gniazdach ptaków, mrówek i termitów. Rozprzestrzenił się w różnych częściach świata dzięki temu, że jest gatunkiem partenogenetycznym i że może żyć długo bez pokarmu, nawet do 2 miesięcy. Jako składnik planktonu powietrznego jest transportowany na znaczne odległości. Rozprzestrzeniał się też z towarami będącymi przedmiotem wymiany międzynarodowej.

Licznie występuje w pszenicy i innych zbożach, kaszach, nasionach rzepaku i sorgo, a także w mące, ryżu, zbożowych płatkach śniadaniowych. Rozwija się w uszkodzonych ziarnach pszenicy, w kaszach, w nasionach chwastów i w pyle. Oprócz pokarmu roślinnego może zjadać jaja omacnicy spichrzanki i niektórych chrząszczy z rodziny kołatkowatych ( Anobiidae ).  Pokrewny gatunek niszczy jaja skośnika. Żywi się też strzępkami wielu grzybów pleśniowych.

Psotnik rozmnaża się bez udziału samców, dlatego w potomstwie są tylko samice. W sprzyjających warunkach ten typ rozmnażania się przyczynia się do szybkiego rozwoju populacji. Rozwój pokolenia (od jaja do osobnika dorosłego) trwa tylko 3 tygodnie w temperaturze 27 o C i wilg. wzgl . pow. 70%, a samice żyją od 72 do 144 dni w zależności od warunków środowiska.

Może przeżyć bez pokarmu przez dłuższy okres czasu. Potrafi absorbować wodę z powietrza, gdy przebywa w wilgotności 60% i wyższej. Gryzki żyjące w magazynach i pomieszczeniach mieszkalnych są bardziej odporne na wysychanie niż inne gatunki. Mimo to, w wilgotności niższej niż 55% tracą wodę, co prowadzi do szybkiej ich śmierci. Stąd najprostszym sposobem zwalczania gryzków jest przesuszenie opanowanego produktu i zlikwidowanie pleśni, którą się odżywia.

» Oddziały EKO-RATu w Polsce

» Aktualności i Ostatnie Oferty

Koronawirus

Większość wirusów nie jest odpornych na mycie rąk, substancje dezynfekcyjne, jak również na na ozon. Koronawirusy nie są wyjątkiem.Trudno dokładnie określić, jak długo bakteria czy wirus może przeżyć poza organizmem człowieka, np.…

Jak pozbyć się os

Osy w ogrodzie - gniazdo os. Jak pozbyć się os z ogrodu Osy w ogrodzie mogą być bardzo uciążliwe, a usuwanie gniazda os niebezpieczne. Podpowiadamy, jak pozbyć się os z ogrodu bezpiecznie i skutecznie. Zwalczanie os jest zabiegiem dość…

Cena Cennik

Indywidualna wycena usług Indywidualne podejście do każdego klienta  Zniżki dla stałych klientów  promocje sezonowe 

» Pogotowie Deratyzacyjne